Köy Enstitüleri’nin Türkiye için önemine değinen Başkan Mustafa Bozbey,” Bu yapılanma hiç süphesiz ki bir aydınlanma hareketiydi ve bu aydınlanma hareketine karşı duranlar tarafından kapatıldı. Geçen yıllara baktığımızda hangi okul, hangi üniversite çok kısa bir zamanda bu kadar ülkesini geliştirecek mezun verdi diye sormak gerekiyor. İsmet İnönü’nün desteklediği Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel tarafından İsmail Hakkı Tonguç'un çabalarıyla açılan Enstitüler, genç Cumhuriyetimizin büyük başarısı, Anadolu insanın da kısa sürede neler yapabileceğinin göstergesiydi. Kapatılmalarının nedenleri ise konuşmaya sığmayacak politik ve akademik analizi gerektiriyor,” dedi.
 
Kapatılmasına rağmen mezunlarının aydınlık Türkiye’nin ilk harcını koymalarının engellenemediğini ifade eden Bozbey, “Peki bu kurumlar 73 yılda neden önemini yitirmedi? Çünkü, Köy Enstitüleri yaratıcılığının bir ürünüydü ve yetiştirdiği öğretmen niteliği hala aşılamadı. Anadolu insanın bağnazlıktan kurtarıldığında nasıl yaratıcı ve üretici yurttaşlar olabileceğinin kanıtıydı. Köy Enstitüleri, Türk insanının eğitim yoluyla kulluktan yurttaşlığa geçiş arayışlarının önemli bir kilometre taşıydı. Kısacası modern Türkiye Cumhuriyeti’nin ayağa kalkışının kısa adıydı köy enstitüleri. Eğer sürdürülebilseydi hiç şüphesiz Türkiye şu an bulunduğu yerden çok daha ileride olacaktı,” diye konuştu. 

CHP Aydın Milletvekili Prof. Dr. Metin Lütfi Baydar da, Köy Enstitüleri’nin önemine dikkati çekerek, “Köy Enstitüleri’nin hedefi Cumhuriyet döneminde uluslaşmayı sağlamaktı. Türk Milleti kavramının uluslaşması için Anadolu insanın, gencinin daha bilinçli aydın olarak yetişmesi için kurulmuşlardı. Karşı devrimi yürüten insanlar bu yapılanmayı istemediler ve bu yapıyı kapattılar. O düşünceler bugünde Türk milleti kavramını bitirmek istiyorlar. Türk milletinin ortak çatısı olan bu kavramı bitiremeyecekler. Bu anlayış gelecek seçimlerde dersini alacak. Bizler Türk Milleti kavramına her zaman sahip çıkacağız,” diye kaydetti. 

Etkinliğin sonunda Başkan Mustafa Bozbey, Baydar’a Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Bursa Şubesi adına plaket verdi.