Dernekler Yerleşkesi’nde düzenlenen paneli Sosyal Demokrasi Derneği Genel Başkan Yardımcısı Celal Topkan yönetti. Nilüfer’deki şeffaf ve demokratik uygulamalar hakkında bilgi veren Başkan Mustafa Bozbey, “Belediyelerde katılımcı bütçe son yılların en önemli ve tartışmalı konularından biridir. Katılımcı bütçeyi savunan bir kent yöneticisi olarak bu konunun daha da irdelenmesinin gerektiğine inanıyorum. Katılımcı bütçeyi bire bir uygulayan Nilüfer Belediyesi, bu konuda örnek kuruluşlardan biridir ve çalışmalarımızın çoğu Türkiye’de ilk olma özelliğini taşımaktadır. Bugüne kadar iyi bildiğimizi sandığımız, sosyal, kültürel ve siyasal kavramlar da hızla değişiyor. Demokrasi sadece bunlardan biri. Bugün temsili demokrasi sisteminin halkın ihtiyaçlarını karşılayamadığı ortadır. Temsili demokrasi krizini aşabilmek için demokrasi kavramında yeni açılımlar aranmaktadır. Bunlardan birincisi bireyleri süreçlere doğrudan katmayı hedefleyen katılımcı demokrasi anlayışı, ikinci ise toplulukları hedef alan çoğulcu demokrasi anlayışıdır. Halkı; temsili demokrasinin süreçlerine katılımcı ve çok özneli demokrasi anlayışı çerçevesinde katabiliriz. Biz bunu Nilüfer’de, Mahalle Komiteleri’yle yaşama taşımaya çalışıyoruz. Çünkü demokrasinin yerelden gelişeceğine inanıyoruz,” dedi.

Katılımcı demokrasi ve yönetim yaklaşımlarının en başarılı örneklerinden biri, katılımcı bütçe yaklaşımı olduğuna dikkati çeken Bozbey, “Bu bütçeleme uygulamasında vatandaşlar doğrudan karar verme sürecinde yer aldıkları için, yıl boyunca birçok forum gerçekleştirilmektedir. Böylece vatandaşlar kamu kaynaklarının ne şekilde kullanıldığını izleme, sosyal politikalar arasında tercihte bulunma ve kamusal kaynakları önceliklerine göre dağıtma fırsatı bulabilmektedir. Bu uygulama sayesinde gelir düzeyi düşük ve politik açıdan dışlanmış kesimlerin de karar alma sürecine katılma fırsatı bulunmaktadır. Katılımcı bütçe bu kararların alınmasında kent halkının söz sahibi olması demektir.Katılımcı bütçe, yerel yönetimlerde işlerliği olan bir yöntemdir. Çünkü yerel yönetim bütçesi hizmete yönelik bir bütçedir ve katılım koşulları daha kolay gerçekleşebilir. Katılımcı bütçe demokrasinin günlük hayatın bir parçası olması demektir. Kentliye mahallesinin ve kentinin sorunlarına çözüm bulmada imkan sunar. O mahallenin, ama en önemlisi o kentin insanı olma olanağı verir. Katılımcı bütçe, bir demokrasi sürecidir. Katılım ruhunun canlandırılması ve hissedilmesinin bir aracıdır. Bu nedenle de fedakarlık ve sabır gerektirir. Nilüfer Belediyesi’nde bu mekanizma şöyle işler: Önce mahallelinin katılımı için gerekli mekanizmalar ve sorumluluklar belirlenir. Bu mekanizma, Nilüfer’de Mahalle Komiteleridir. Mahalle düzeyinde öncelikler belirlenir ve Mahalle Komiteleri hizmeti bizden talep eder” diye konuştu.

Stratejik Planı 2002-2005 yıllarını kapsayacak şekilde hazırladıklarını ve uygulamaya geçtiklerini kaydeden Bozbey, “2010-2014 yılı Nilüfer Belediyesi Stratejik Planında yer alan 2010 yılına ait performans programı, belediye bütçemizin yüzde 56’sını kapsıyordu. 2011 yılına ait performans programını ise, belediye bütçemizin yüzde 100’ünü kapsayacak şekilde hazırladık ve bütçe- stratejik plan ilişkisi sağlanmış oldu. 2012 yılında gelir bütçemizin gerçekleşme oranı % 97, gider bütçesi gerçekleşme oranı ise yüzde 106 olmuştur. 2013 Yılı rakamları bundan daha da yüksek olacaktır. Bütçenin oluşturulması ve harcama sürecinde, konuşmamın başında sözünü ettiğim Mahalle Komitelerinin katılımı da sağlanıyor. Türkiye’de ilk kez uygulanan bu yaklaşım ile Nilüfer Belediyesi, diğer belediyelere örnek olmuştur. Uyguladığımız katılımcı bütçeleme anlayışının, katılımcı demokrasinin tesisi açısından önemli yapı taşı olduğunu belirtmek mümkündür. Sonuç olarak, toplumun yerel düzeyde katılımcılığını esas alan bütçeleme tekniği, bütçeleme sürecinin temel belirleyicisi konumundaki siyasi aktörlerin kararlarını denetleyici ve yönlendirici bir yaklaşımdır,” şeklinde konuştu.

Panele katılan Ankara Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Görevlisi Ferhat Emil de ‘Yerel yönetimlerde katılımcı bütçe nedir, ne değildir’ başlıklı çalışmaları hakkında bilgi verdi. Ferhat Emil, “Katlım manipülasyona açık bir kavramdır. Katılımcı bütçenin ilk keşfedildiği yer Brazilya’nın Porto Allegro’dur. Dünyada iki bine yakın belediye değişik formatlarda katılımcı bütçe uygulamaktadır. Katılımcı bütçe yaparken vatandaşı en baştan hazırlıklara katmak gerekir. Başkan bütçesini vatandaşla belirlerken gönüllü olmalıdır. Kent konseyleri bütçe hazırlarken çok etkin ve aktif olmalıdır. Katılımcı bütçenin en önemli faydası yoksulluğu ve yolsuzluğu önler,” diye kaydetti.